Vier op de tien Nederlanders die zorgtoeslag ontvangen, heeft in het verleden geld moeten terugbetalen. Voor een flinke meerderheid kwam die terugbetaling onverwacht en leidde dit tot stress. Dat blijkt uit onderzoek van ZorgKiezer onder ruim 1.100 Nederlanders.
Van de mensen die zorgtoeslag moesten terugbetalen, geeft 66% aan dat dit onverwacht kwam. Bijna de helft (46%) ervoer daardoor stress. In 19% van de gevallen leidde de terugbetaling zelfs tot financiële problemen. Opvallend is dat 40% van de respondenten aangeeft een bedrag van 500 euro of meer te hebben moeten terugbetalen.
Het grootste deel van de respondenten (80%) moest zorgtoeslag terugbetalen vanwege een hoger inkomen dan vooraf ingeschat. Bij één op de vijf speelde een verandering in de persoonlijke situatie een rol, zoals samenwonen of trouwen, een scheiding of een wijziging in de samenstelling van het huishouden, bijvoorbeeld door een verandering in het inkomen van een kind.
“Veel mensen denken dat alleen een salarisverhoging invloed heeft op hun zorgtoeslag, maar daarmee missen ze veel andere situaties,” zegt Wouter Heuvelink, woordvoerder bij ZorgKiezer. “Ook veranderingen in de privésituatie, zoals samenwonen, trouwen of juist uit elkaar gaan, kunnen gevolgen hebben. Dat is lang niet bij iedereen bekend.”
De uitkomsten sluiten aan bij bredere signalen over problemen rondom toeslagen. Recent berichtte consumentenprogramma Kassa dat steeds meer Nederlanders in financiële problemen komen door het moeten terugbetalen van toeslagen. Uit cijfers van de Dienst Toeslagen blijkt dat het vorig jaar ging om honderdduizenden terugvorderingen.
Het onderzoek laat duidelijk zien dat veel mensen denken op de hoogte te zijn van de regels, maar in de praktijk toch verrast worden. Hoewel bijna een derde (31%) van de respondenten aangeeft dat de regels rondom zorgtoeslag duidelijk zijn, zegt slechts een kwart (26%) precies te weten of zij zorgtoeslag moeten terugbetalen. Ook ervaart twee op de drie (66,4%) de uiteindelijke terugbetaling als onverwacht.
“Dat wijst op een gebrek aan kennis,” aldus Heuvelink. “Mensen denken de regels te begrijpen, maar onderschatten hoe snel een wijziging in hun situatie gevolgen kan hebben. Daardoor ontstaat achteraf verrassing, stress en soms financiële schade.”
ZorgKiezer benadrukt dat het belangrijk is dat mensen zich beter bewust zijn van de factoren die invloed hebben op zorgtoeslag. “Het systeem is complex en vraagt om voortdurende alertheid,” zegt Heuvelink. “Juist omdat de gevolgen vaak pas achteraf zichtbaar worden.”